Talen-Talenten

Op verzoek van meerdere collega bloggers een uitleg. Ik was tijdens SIVO (vorige week) tolk Kroatisch. Na de eerder vermelde uiteenzetting met het bestuur ben ik door de groep echter niet meer bij het vertaalwerk betrokken. Ook goed, dan loop ik wel over het terrein en ga bij een hostess zitten waar ik het erg goed mee kan vinden. Waarom Kroatisch? Waarom geen Fries, Vlaams, Oud-IJslands of Noors?
Ach. Het lot. We schrijven 1991/1992. In het voormalig Joegoslavïë breekt de pleuris uit. Hordes Nederlanders lieten zich in de jaren zeventig verwennen aan de kust door dat "aardige harmonieuze volk". Onrust breidt zich uit en op TV zijn brandende huizen en vluchtende mensen te zien. Milosevic cs. moorden, plunderen en brandschatten. Slovenië blijkt onbelangrijk, Kroatië moet er wel aan geloven. Namen als Osijek, Vukovar, maar ook Zagreb komen in beeld. Nederland wacht af terwijl de eerste ladingen vluchtelingen binnenstromen. Op dat moment spreek ik alleen Duits, Engels en Frans,(vrij behoorlijk tot vloeiend overigens) en alleen de jongeren spreken een woordje over de grens. Een jaar ben ik dan al in dienst van Sociaal Cultureel Werk dat een afdeling "etnische groepen" heeft, die in eerste instantie cultureel bedoeld was (leren fietsen van Turkse en Marokkaanse moeders). Er worden twee pensions geopend voor asielzoekers, de leefomstandigheden zijn erbarmelijk. De wachtkamer voor het spreekuur stroomt vol. Ik baal dat ik niet uit de voeten kan. Een collega op de 1e verdieping is Servische en moet steeds opdraven om te tolken, iets wat we beiden niet ideaal vinden. Al gauw krijg ik een vergeeld boek in handen gedrukt. "Nederlands voor Joegoslavische arbeiders", waar de Nederlandse taal op duidelijke wijze wordt uitgelegd. Zo kan ik de basis leren door die met mijn eigen taal te vergelijken. Later krijg ik ook nog "Servo-Kroatisch voor beginners" in handen. Een paar uur kopiëren en inbinden later heb ik de boel klaar.

Het begin is er, maar met "dit is een huis" en "de boom staat voor het huis" ben je er nog niet. De Joego equivalent van boom roos vuur is niet genoeg. Door steeds weer te vragen waarom iets zo gezegd wordt als het gezegd wordt leer ik de taal steeds beter. Als Vluchtelingenwerk in Emmen van start gaat wordt me een baan aangeboden als juridisch medewerker. Tien jaar lang begeleid ik asielzoekers en vluchtelingen bij spreekuren over hun procedure. Soms staan ze zelfs voor mijn deur met acht familieleden die in Nederland zijn aangekomen. Intensieve jaren. Een collega meldt me aan bij het SIVO, als nota bene de dame waar ik de taal van heb geleerd verhinderd is te tolken. Ik ben er nooit meer weggegaan.

Uitstapjes naar Kroatië en Bosnië volgen,na de oorlog. Het praten met de lokale bevolking die eigenlijk alleen met overleven bezig is en me toch onderdak biedt heeft veel indruk gemaakt. Mijn talenkennis was voor hen weer reden om me te voorzien van de bijnaam "Legenda" de legende. Iets waar ik een hekel aan heb omdat ik gewoon mijn talent gebruik, ik heb geleerd dat je er mee moet woekeren..

Steeds weer wil ik die kant uit, maar het is eigenlijk best duur, hoewel ik in de beide landen (en in Servië) op meerdere plaatsen terecht kan en gastvrij ontvangen zal worden denk ik. Te bescheiden misschien?